TỶ LỆ VÀNG
Trong toán học và nghệ thuật, hai đại lượng được gọi là có "tỷ lệ vàng" nếu tỷ số giữa tổng của các đại lượng đó với đại lượng lớn hơn bằng tỷ số giữa đại lượng lớn hơn với đại lượng nhỏ hơn. Tỷ lệ vàng thường được chỉ định bằng ký tự φ (phi) trong bảng chữ cái Hy Lạp. Tỷ lệ vàng khi được áp dụng vào cuộc sống điển hình là trong nghệ thuật, mang đến cho con người một cảm giác đẹp hài hòa một cách không thể nào lý giải được.
Tỉ lệ vàng còn gắn liền với một dãy số rất nổi tiếng trong Toán học đó là dãy số Fibonacci. Dãy số Fibonacci và các thuộc tính dãy số trở nên phổ biến bởi nhà toán học nổi tiếng Ý Leonardo de Pisa. Bắt đầu bằng 0 và 1 và đi tới vô cùng, tính số tiếp theo trong dãy số này bằng cách cộng 2 số trước lại với nhau. Ví dụ: 0+1=1, 1+1=2, 1+2=3, 2+3=5, 55+34=89,…. Và điều hấp dẫn nhất về dãy số này là có một hằng số được tìm thấy trong chuỗi khi nó tiến dần đến vô tận. Trong mối quan hệ giữa các con số trong chuỗi, bạn thấy tỉ lệ này là 1.618 hoặc còn được gọi là Tỉ lệ vàng, Số Trung bình vàng.
Tỷ lệ vàng được giảng dạy trong các môn học như nghệ thuật như một quy luật và cũng được coi là tỉ lệ tượng chưng cho thẩm mỹ, cho tính cân đối của tự nhiên và tạo hóa.
Ta có thể thấy được một vài ví dụ điển hình như đền Parthenon ở Athen.
Một ví dụ khác có thể nói đến Tháp Rùa do Bá Hộ Kim xây dựng. Tính cân đối của tháp rùa có được một phần do thiết kế theo tỉ lệ vàng. Nhờ đó, tháp rùa trở thành một trong những biểu tượng nối tiếng của Hồ Gươm, của Hà Nội, của Việt Nam.
Ta cũng kể đến danh họa Leonardo da Vinci – người đã vẽ bức tranh Mona Lisa vào năm 1503, trong Thời Phục hưng Italia. Từ bức tranh, ta có thể thấy khuôn mặt Mona Lisa nằm gọn trong một hình chữ nhật vàng và cấu trúc phần còn lại của bức tranh cũng cấu trúc theo một vòng xoắn ốc vàng.
Không chỉ trong quá khứ, chúng ta cũng có thể thấy rằng tỷ lệ vàng cũng được ưa chuộng sử dụng trong các sản phẩm bởi các nhà thiết kế hiện nay. Logo táo khuyết của Apple là một trong những logo nổi tiếng được nhiều người biết đến và người ta cũng khám phá ra được rằng logo ấy được thiết kế theo tỉ lệ vàng được giới hội họa và kiến trúc áp dụng trên những tác phẩm kinh điển. Cụ thể, Rob Janoff đã tạo nên logo Apple dựa trên hình chữ nhật vàng và dãy số Fibonacci huyền ảo. Không chỉ có logo quả táo, logo iCloud, logo Mac OS Lion, và iPhone cũng chịu ảnh hưởng từ tỉ lệ vàng.
Theo HAML - Hanoi Ams Mathematics Lovers - https://www.facebook.com/toan2haml/posts/1148609822211359
